Zelf een speech schrijven in zeven stappen

Zelf een goede speech schrijven kost tijd en aandacht. Reken maar op twee à drie dagdelen. Je kunt je verhaal het beste op minstens twee verschillende momenten schrijven. Slaap er een nachtje over en neem tijd om hardop te oefenen. Voor het schrijven van een goede speech kun je de onderstaande 7 stappen volgen. Oh, en waar speech staat, kun je natuurlijk ook presentatie lezen.

7 stappen om zelf een goede speech te schrijven

1: Begin met frisse lucht in je hoofd
2: Lees je in en leef je in. Verzamel bouwstenen
3: Eerst de grote lijnen, maak een mindmap
4: Verzamel voorbeelden en anekdotes
5: Waarom vertel juist jij dit?
6: De rode draad en andere overwegingen
7: Oefenen, oefenen, oefenen

Stap 1: Begin met frisse lucht in je hoofd

Ga een uurtje naar buiten. En denk terwijl je wandelt, fietst of loopt na over wat je wilt zeggen. Wat is je kernboodschap? En wat wil je met je verhaal bereiken? Wat il je dat je publiek echt onthoudt?

Zuurstof is voeding voor je geest. Ga bewegen en je verhaal komt in beweging. Je krijgt ideeën en je weet wat je te doen staat. Dit kun je ook tijdens het schrijven toepassen als je het even niet meer weet.

Stap 2: Verzamel bouwstenen voor je speech

Lees je in en leef je in. In dit beginstadium is alles welkom: foto’s, herinneringen, verhalen. Gesprekken met anderen over je onderwerp. Boeken, gedichten, krantenknipsels. Kortom, lees je in en leef je in.

Genoeg is genoeg, denk je misschien, maar in dit vroege stadium is echt iedere snipper welkom. Een goede speech is ook een puzzel van 3000 stukjes, op een originele manier geordend en gepresenteerd. Te veel info bestaat nauwelijks. Door de bomen het bos niet meer kunnen zien, dat komt wel voor. Wat moet je dan doen? Afstand nemen, ga even wat anders doen.

Stap 3: De grote lijnen – Maak een mindmap

Om al die informatie te ordenen helpt het om een of meerdere mindmaps te maken. Waar gaan de bouwstenen over? Wat zijn de hoofdthema’s? Is er ook een kernboodschap uit te halen? Wat is de rode draad?

Stap 4: Verzamel voorbeelden en anekdotes

Een goede speech zit vol (voor)beelden. Je helpt mensen hiermee het verhaal voor zich te zien. Hoe concreter, hoe beter. Ervaringen werken heel goed om een verhaal te illustreren.

Zelf een speech schrijven en anekdotes

Je hebt al wat bouwstenen verzameld. Zijn er nog meer? Praat met anderen over wat je wilt gaan zeggen. Een goed verhaal schuurt een beetje, het is niet alleen maar ‘halleluja’. Zonder wrijving geen glans. Gebruik de anekdotes en verhalen die jou raakten. En dan weer terug naar je kernboodschap.

Show, don’t tell

Wees niet bang om je emoties of betrokkenheid te laten zien in plaats van alleen te benoemen. Stel dat je ergens door ontroert bent. Dat kan al zitten in een handbeweging, een verandering in je stem, een ontroerd stapje terug of een traan.

Zelf een speech schrijven en metaforen

Een metafoor is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete vergelijking. Metaforen vragen de aandacht van je publiek. Mensen gaan er beter van opletten. Een metafoor is ook heel handig om lastige zaken duidelijker te maken.

Stap 5: Waarom vertel juist jij dit?

Sta stil bij waar je verhaal vandaan komt en waarom jij dit belangrijk vindt. Waarom wil/mag juist jij dit vertellen? Wat is je motief of betrokkenheid?

Door de antwoorden op deze vragen wordt het verhaal logisch. Mensen willen de dingen (en ook de verhalen) kunnen plaatsen. Waar komt het vandaan. Iemand die over Afrika vertelt, is die er zelf geweest?

Hoe kan ik helpen?

De achterliggende gedachte van een succesvolle kernboodschap is:

Waar kan ik (vanuit mijn unieke kennis en ervaring) mijn publiek het beste mee helpen? Wat kan ik bijdragen, waar komen jullie verder mee?

Het is aan jou om dit te onderzoeken en de kunst om dit vervolgens over te brengen zonder belerend te zijn.

Stap 6: De rode draad en andere overwegingen

Zorg voor een rode draad in jouw verhaal. Wat is het thema?

Citaten verrijken je speech

Een mooi gedicht, een citaat, iets bijzonders dat je onlangs las. Citaten zijn goede bouwstenen. Houd het wel kort en krachtig, ga geen hele pagina’s voorlezen. Ook hier geldt: Less is more.

Gebruik van beelden

Een goed filmpje kan zeker werken, maar teveel plaatjes leiden af. Mensen komen immers voor jou, voor jouw enthousiasme. Ze willen het vuur in je ogen zien, horen, ruiken, voelen. Wees zuinig met PowerPoint en andere toeters en bellen, het leidt vooral af.

Uit het hoofd of van papier?

Een uitgeschreven speech is verstandig als alles heel gevoelig ligt. Als je heel zenuwachtig bent, of als je er niet op vertrouwt dat je het uit je hoofd kunt. Een speech van tevoren uitschrijven is bovendien ook een vorm van voorbereiding en handig voor afstemming met anderen.

Maar een verhaal echt goed voorlezen, dát is echt heel moeilijk. Afwisseling, spanningsboog, levendigheid, contact met publiek, dit zijn zaken die al improviserend gemakkelijker gaan.

Zinnen letterlijk uit je hoofd leren, is ook geen goed idee. Zolang je geen goede en ervaren toneelspeler bent, kun je het beter niet doen, want het klinkt meestal dodelijk saai en onnatuurlijk. Een klein beetje onhandigheid, even zoeken naar woorden, dat mag en kan best. Het is vaak ontroerend en charmant.

Hoe lang mag een speech zijn?

Beter vijf spannende minuten, dan tien saaie. Rustig praten is ongeveer 100 woorden per minuut. Te snel praten, gaat richting 250 woorden per minuut. Rustig praten is heel belangrijk. Hoe meer publiek, hoe rustiger je moet praten. Met meer pauzes tussen de zinnen en de woorden. Opnieuw: hardop oefenen, evalueren en nog een keer.

Stap 7: Oefenen, oefenen, oefenen

We noemen het nog maar eens. Hardop oefenen. Alle professionals repeteren, hardop! Altijd. Hardop oefenen helpt om te ontdekken waar je verhaal te lang is of waar het saai wordt.

Experimenteren met de toon helpt ook. Bijvoorbeeld eerst heel rustig en vervolgens heel boos. Of eens flink overdrijven. Veel professionals doen dit soort experimenten om de juiste toon en vorm te vinden!

Hardop en voor publiek

Hardop repeteren is de beste manier om te ontdekken hoe je speech of presentatie klinkt en hoe het geven ervan voelt. Oefen vooral ook hardop met publiek, ook al is het maar een enkeling, partner, kinderen, huisgenoten, mensen uit je team.

De beste speeches zijn een combinatie van heel zorgvuldige voorbereiding én improvisatie ter plekke.

Van een speech schrijven naar een speech geven

Een goede speech schrijven dat gaat je lukken met deze tips. Deze speech vervolgens zelf geven, vraagt om een goede fysieke en mentale voorbereiding. Ga sporten van tevoren, buiten wandelen, maak je hoofd leeg, ontspan. Warm je stem op door wat te zingen.

Goed presenteren gaat over aanwezig zijn, over contact maken en inspireren. Overweeg een presentatietraining. Hiervan heb je een leven lang plezier.