Plankenkoorts? Zo kom je er vanaf

Plankenkoorts of podiumvrees. Je kunt er niet van slapen, het angstzweet breekt je uit. Je staat met knikkende knieën op het podium, je raakt je tekst kwijt, je durft niet. Bang om in het midden te staan, alle aandacht op je gericht.

Allereerst is deze angst eigenlijk heel normaal. Bijna iedereen om je heen heeft er in meer of minder mate last van. Beroemdheden als Adèle, Barbara Streisand en Johny Depp hebben ook last van plankenkoorts, ‘Stage fright’ heet zelfs een album van de legendarische begeleidingsband van Bob Dylan.

Aan plankenkoorts is gelukkig veel te doen. Een derde van alle mensen met deze angst doet er inderdaad ook wat aan in de loop van zijn of haar leven.

Kun je van plankenkoorts afkomen?

In essentie zijn er twee wegen om van plankenkoorts af te komen. Een harde weg die veel energie kost en vroeg of laat doodloopt. En een zachte weg die je echt helpt.

Plankenkoorts wordt ook wel spreekangst genoemd. Bijna iedereen kan er voor het grootste deel van deze angst afkomen. Hoe je dit stap voor stap aanpakt, lees je in het ebook Spreekangst overwinnen – de ultieme handleiding. En het restant plankenkoorts is zelfs nuttig. Gezonde spanning zorgt immers dat je scherp bent.

Kwetsbaarheid

Natuurlijk voelt het kwetsbaar, helemaal alleen, midden op een podium. Regelmatig geven deelnemers aan trainingen dit ook aan. ‘Het voelt alsof ik hier naakt sta, zo eng vind ik dit.’ Soms wordt ook als oplossing genoemd om je voor te stellen dat de hele zaal er in zijn of haar blootje zit. Dan zijn we tenminste weer gelijk.

Er is een belangrijke stroming in de psychologie die stelt dat je kwetsbaar opstellen je onkwetsbaar maakt. Dat klopt. Als je zegt dat je plankenkoorts hebt, dan lucht dat meteen op en hier is ook alle begrip voor in de zaal. De meeste mensen hebben immers plankenkoorts.

Kwetsbaar zijn is ook dapper, mooi en ontroerend. Als een presentatie kwetsbaar is, dan zijn we stil, dan raakt het ons, dan luisteren we ademloos! Zie Berne Brown in haar TED talk over kwetsbaarheid.

Plankenkoorts overwinnen?

Plankenkoorts gaat meestal over iets fundamenteels. Mag ik er wel zijn? Je angst om te falen. We hebben allemaal krassen op onze kinderziel. Die angst is existentieel en raakt aan de kern van je zijn. 

Vijf tips om meteen iets te doen aan je plankenkoorts

Je komt er van plankenkoorts af door erover te leren en te lezen, door oefening, training, feedback en ervaring. Al doende leer je om met je plankenkoorts om te gaan. Hier vijf concrete tips:

1. Zorg dat je zo ontspannen mogelijk bent.
   Ga wandelen in de natuur, yoga, mindfulness, Tai Chi, fietsen, buiten spelen.
2. Doe meer met expressie.
   Ga zingen, op toneel, schilderen, schrijven, dansen, koken.
3. Van klein naar groter.
   Gewoon in de allerkleinste zaaltjes beginnen, bijvoorbeeld thuis in de keuken. Hardop repeteren. Alle profs repeteren niet voor niets.
4. Bereid je zo goed mogelijk voor.
   Fysiek –  doe een warming up voor je lijf en je stem.
   Mentaal – laat los. 
   Inhoudelijk – maak een mindmap.
5. Accepteer jezelf en je fouten.
   Goed geprobeerd, dapper geweest. Volgende keer een nieuwe kans

Training podiumangst overwinnen

Wil je je plankenkoorts of podiumangst definitief overwinnen, maar zie je het niet zitten om zelfstandig aan de slag te gaan?

In onze toptraining Spreekangst wordt Stemkracht kom je in vier dagen van angst af. Na deze training spreek je onderscheidend en overtuigend voor een groep. Je durft jezelf te zijn en weet dat je kunt vertrouwen op je improvisatievermogen.